Za sprawą systemu operacyjnego możemy korzystać z naszego sprzętu, uruchamiając na nim na przykład wybrane programy i gry. Dzięki niemu możemy też sterować obrazem, dźwiękiem i innymi rzeczami, które znamy z codziennego użytkowania komputerów. W skrócie: bez systemu operacyjnego komputer mógłby zdać nam się na nic.
Czy oznacza to jednak, że kupno laptopa bez systemu operacyjnego nie ma sensu? Nie zawsze.
Wśród systemów operacyjnych rozróżniamy trzy bardzo popularne rodziny. Są to oczywiście systemy Windows, Linux, oraz MacOS. Nie każdy nadaje się dla każdego, ale każdy ma swoje zalety.
Systemy Windows – Ogromną siłą tych systemów operacyjnych jest przede wszystkim ich popularność. Dzięki niej, na systemy Windows znajdziemy mnóstwo rozmaitych programów i gier, które nie są dostępne na innych systemach operacyjnych. Za sprawą popularności bardzo łatwo naprawia się też ewentualne problemy, ponieważ dość łatwo znaleźć w internecie gotowe rozwiązania (co nie jest tak proste np. w przypadku mniej znanych dystrybucji Linuxa). Oprócz tego Windows cechuje się prostotą i łatwością użytkowania. To dobry system zarówno dla graczy, zwykłych użytkowników, jak i bardziej zaawansowanych twórców (choć w niektórych branżach część programów jest dostępnych np. wyłącznie na MacOS).
Cena legalnego systemu Windows 10 to na dzień dzisiejszy około 450 złotych.
Systemy Linux – Świetny wybór dla osób, które chcą trochę zaoszczędzić. Istnieje mnóstwo wspaniałych, darmowych dystrybucji Linuxa, które można samodzielnie zainstalować na laptopie. Systemy same w sobie nie są złe, wiele dystrybucji wyglądem przypomina klasyczny układ znany m.in. z Windowsa i wcale nietrudno się w nich odnaleźć. Dobrze spisują się nawet w przypadku mniej zaawansowanych użytkowników. Problemy zaczynają pojawiać się dopiero wtedy, gdy coś się psuje. Bojąc się terminala najprawdopodobniej nie zdziałamy tam zbyt wiele. W Linuxie nie wszystko da się wyklikać, wiele rzeczy ustawia się za pomocą specjalistycznych poleceń. Te systemy chwalone są także za szybkość działania i brak zbędnych bajerów. Docenia to także wielu zawodowców, w tym między innymi programistów, którzy do swojej pracy nie potrzebują wielu programów, które są na tych systemach niedostępne.
Systemy MacOS – Systemy instalowane na urządzeniach Apple. Nie każdemu muszą przypaść do gustu, ale wiele osób po ich spróbowaniu nie wyobraża sobie jakiejkolwiek zmiany. Nadają się świetnie do nauki, jak i potrzeb biznesowych. Cechują się wysokim bezpieczeństwem, oraz świetną szybkością działania. Warto wspomnieć tu także o benefitach płynących z użytkowania całego ekosystemu firmy Apple. Połączenie Macbooka z np. iPhone potrafi znacząco wpłynąć na nasz komfort i produktywność.
Przede wszystkim wtedy, kiedy decydujemy się na MacOS. Wówczas nie mamy zbyt wielkiego wyboru.
Jeżeli chcemy korzystać z Windows, wówczas warto sprawdzić różnicę w cenie pomiędzy laptopem z zainstalowanym systemem operacyjnym i bez niego. Jeśli ta wynosi mniej niż wynosiłby koszt zakupu nowego systemu, a nie mamy swojego klucza, z którym i tak nie mamy czego zrobić – wówczas również jak najbardziej warto.
Jeśli myślimy o instalacji Linuxa. Nie widzę wówczas sensu w dopłacaniu do np. Windowsa, chyba że różnica jest niewielka i “a nóż się kiedyś przyda”, albo po prostu chcemy mieć równocześnie dwa systemy (np. Linux do pracy, Windows do gier).
Jeśli nie mamy wolnego klucza Windows, a koszt zakupu laptopa z Windows wynosi znacznie więcej, niż wynosiłby koszt tego samego modelu bez Windows. Wówczas być może będzie lepiej zakupić osobno laptopa i osobno system operacyjny. Nie jest to co prawda najwygodniejsze wyjście, bo trzeba będzie zainstalować system na własną rękę. Jeżeli mamy jednak stosowne umiejętności (a naprawdę nie jest to trudny proces), możemy pomyśleć o takiej formie oszczędności.
Instalacja większości systemów operacyjnych jest w dzisiejszych czasach naprawdę banalnie prosta. W wielu przypadkach nie trzeba już bawić się z rozmaitymi poleceniami, a wystarczy tak naprawdę wszystko wyklikać.
Aby zainstalować system operacyjny należy włożyć do napędu płytę lub jeśli mamy tzw. bootowalny pendrive, podpiąć go do gniazda USB. Później podczas uruchamiania laptopa należy nacisnąć na klawiaturze przycisk. Wszystko zależy od konkretnego modelu, ale może to być np. któryś z klawiszy od F8 do F12 (być może w trakcie uruchamiania będzie napisane jaki klawisz odpowiada za włączenie BIOSu lub Boot Menu).
Jeśli mamy dostępne Boot Menu, wybieramy je. Jeśli nie, wchodzimy do niego z poziomu BIOSu. W nim wybieramy, z którego urządzenia ma wystartować nasz system (np. nazwa pendrive). Później powinien uruchomić nam się proces instalacyjny. W przypadku nowszych systemów Windows, czy dystrybucji Linuxa takich jak chociażby Ubuntu, czy Mint – powinniśmy zostać przeprowadzenie przez prosty, klikalny instalator.